17 września 2002

 KONFERENCJA W KGHM POLSKA MIEDŹ S.A.

W dniu 17 września 2002 roku w sali im. J. Wyżykowskiego na terenie KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie odbyła się konferencja pt. „Program zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska powiatu lubińskiego a uwarunkowania rozwoju przemysłu miedziowego, założenia - rzeczywistość”. W konferencji udział wzięli przedstawiciele samorządów gmin i powiatów subregionu miedziowego i ościennych jednostek administracyjnych, jak również:

- Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
- wojewódzkich i subregionalnych instytucji planistycznych, w tym zespołu autorskiego „Program dla Odry 2006 – Strategia modernizacji odrzańskiego systemu wodnego”,
- KGHM Polska Miedź SA, a także innych wiodących instytucji oraz podmiotów gospodarczych Dolnego Śląska i subregionu.


ORGANIZATORZY KONFERENCJI:
PATRONAT:
KOMITET HONOROWY:
KOMITET ORGANIZACYJNY:

Przewodniczący: Członkowie:
W N I O S K I
ZGŁOSZONE PRZEZ UCZESTNIKÓW KONFERENCJI, PT. „PROGRAM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU I OCHRONY ŚRODOWISKA POWIATU LUBIŃSKIEGO A UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZEMYSŁU MIEDZIOWEGO, ZAŁOŻENIA - RZECZYWISTOŚĆ”


1.1. REFERAT 1:
„PROGRAM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU I OCHRONY ŚRODOWISKA POWIATU LUBIŃSKIEGO”
- Józef Bober - Starosta Lubiński

1. Jednym z narzędzi wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju jest „Program zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska powiatu lubińskiego”, obejmującego rozwiązywanie problemów zrównoważonego rozwoju na szczeblu powiatu, a więc stworzenia całościowego i długofalowego programu obejmu-jącego nie tylko sprawy gospodarcze, społeczne, organizacyjne, techniczne i technologiczne, ale również finansowe.
2. Należy nadmienić, że opracowany „Program...” nie jest dokumentem zamkniętym, może on być korygowany, uzupełniany i weryfikowany w wyniku postępującego rozwoju gospodarczego powiatu i zmieniających się uwarunkowań lokalnych, czy ogólnokrajowych w miarę upływu czasu. „Program...” będzie stanowił podstawę działania i wiarygodności władz powiatu, powinien wzmocnić odpowiedzialność społeczności lokalnych w zakresie kontroli stanu środowiska naturalnego, będzie również stanowił materiał studyjny przy opracowywaniu planów przestrzennego zagospodarowania gmin, a także gminnych programów ochrony środowiska.
3. Realizacja „Programu...” musi się opierać na aktywnej współpracy samorządów gminnych oraz partnerów z sektora prywatnego, publicznego i społecznego i miejmy nadzieję, że opracowany i wdrażany „Program...”, przyczyni się z jednej strony do popularyzacji wśród mieszkańców powiatu trudnych problemów związanych z koniecznością przebudowy gospodarki, z drugiej zaś do integracji wszystkich środowisk z terenu powiatu wokół głównych kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego i ochrony środowiska.


1.2. REFERAT 2:
„UDZIAŁ KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. W KSZTAŁTOWANIU RYNKU PRACY W ZAGŁĘBIU MIEDZIOWYM DO ROKU 2015”
- Witold Bugajski - Wiceprezes ds. Rozwoju KGHM Polska Miedź S.A.
- Herbert Wirth - Dyrektor Departamentu Nowych Przedsięwzięć Inwestycyjnych KGHM Polska Miedź S.A.
- Andrzej Tatuśko - Dyrektor Generalny ds. Rozwoju KGHM Polska Miedź S.A.

1. Rozwój zrównoważony naszego regionu to złożony proces, obejmujący całość przemian gospodarczych i społecznych, w celu stworzenia szans dostępu do zasobów środowiska przez obecne i przyszłe pokolenia. Wyniki zamierzeń KGHM na najbliższe 13 lat, zależeć będą w dużej mierze od harmonijnej współpracy z samorządami lokalnymi. Zatem warunki do podjęcia tego typu działalności są sprzyjające.
2. Stworzenie w rejonie Zagłębia Miedziowego alternatywny dla przemysłu miedziowego, poprzez inicjację nowych form działalności gospodarczej, zniweluje zagrożenie wynikające z dzisiejszej monokultury przemysłowej regionu. Wymienione przedsięwzięcia mają szansę realizacji a ich końcowy sukces przyniesie dla KGHM Polska Miedź S.A. nowe źródło dochodów, a dla mieszkańców naszego regionu nowe miejsca pracy.


1.3. REFERAT 3:
„ZAGŁĘBIE GÓRNICZO-ENERGETYCZNE KONTYNUACJĄ ZAGŁĘBIA MIEDZIOWEGO”
- Mirosław Pawlak - Przewodniczący Rady Powiatu Lubińskiego

1. Z uwagi na fakt, iż zasoby eksploatacyjne złóż miedzi wyczerpią się na przestrzeni najbliższych 20¸25 lat, wprost narzuca się z bilansu potencjału przemysłowego (zwłaszcza) i społecznego kraju, konieczność stopniowego przekształcania Zagłębia Miedziowego w Zagłębie Górniczo-Energetyczne.
2. Pomimo dość szerokiego zakresu przewidywanej ingerencji eksploatacji w środowisko naturalne, należy stwierdzić jednoznacznie, że dzisiejsza technika oraz zmiany dokonane na przestrzeni ostatnich 40 lat i stosowane aktualnie rozwiązania organizacyjne i systemowe, stwarzają warunki realizacji tego ogromnego zamierzenia podjęcia eksploatacji lubińsko-legnickich złóż węgla brunatnego bardzo ograniczonym negatywnym wpływem na istniejące środowisko naturalne regionu oraz powiatu.
3. Tak więc podstawowym zadaniem, a zarówno i warunkiem podjęcia budowy nowej na tym terenie gałęzi przemysłu górniczo-energetycznego, winno być bezwzględnie wykorzystanie tych osiągnięć nauki i techniki, tak aby podjęte działania potwierdziły w praktycznej realizacji zasadność celu opracowania, zawartego w tytule, tj. – zrównoważonego rozwoju powiatu z równoczesnym wymogiem ochrony jego środowiska.
4. W gospodarce kraju, a zwłaszcza po dokonanej transformacji, o podejmowaniu na dużą skalę przedsięwzięć inwestycyjnych, musi decydować przede wszystkim ekonomia, ale w analizie celowości podjęcia akurat tego przedsięwzięcia, oprócz bilansu kosztów inwestycyjnych produkcji energii elektrycznej i kryteriów ekologicznych, należy uwzględnić szeroko rozumiane koszty społeczne, szczególnie w przypadku ewentualnego bez alternatywnego dla tego regionu zakończenia działalności przemysłu miedziowego.
5. Niezależnie od podstawowego przedsięwzięcia tj. eksploatacji węgla brunatnego i produkcji energii elektrycznej, otworzyłby się na wiele lat bardzo szeroki front robót inżynieryjnych, możliwość utworzenia nowych miejsc pracy (ok. 10 tys osób) na terenie powiatu również dla pracowników opuszczających przemysł miedziowy, stwarza możliwość kontynuacji zawodu górniczego oraz utrzymania na tym terenie wysokiego standardu życia dla bardzo dużej regionalnej populacji mieszkańców.


1.4. REFERAT 4:
„LEGNICKA SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA, ZAŁOŻENIA – RZECZYWISTOŚĆ”
- Ryszard S. Gibuła - Prezes Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej

1. Po 5 latach funkcjonowania wyraźnie widać, że nie wszystkie wyznaczone w 1997 r. cele zostały do dzisiaj osiągnięte. Na przeszkodzie stanęły zarówno zmieniające się przepisy prawno-podatkowe oraz zmieniająca się sytuacja geopolityczna, jak również niewystarczający stopień zrozumienia przez samorządy terytorialne wspólnego interesu społeczno-gospodarczego związa-nego z ustanowieniem sse. Należy ponadto podkreślić, że na etapie tworzenia sse, różne instytucje i ośrodki decyzyjne przyjęły zbyt optymistyczne założenia rozwoju stref, wynikające z dobrej fazy koniunktury gospodarczej, w jakiej wtedy (1995-1997) znajdowała się Polska.
2. Przy ustanawianiu sse popełniono błędy, ale też udało się uzyskać znaczące rezultaty. Niemniej jednak, aby LSSE mogła się dalej rozwijać, niezbędnym jest:
1.5. REFERAT 5:
„PERSPEKTYWY RACJONALNEGO WYKORZYSTANIA BAZY SUROWCOWEJ ZAGŁĘBIA MIEDZIOWEGO”
- Stanisław Speczik - Prezes Zarządu KGHM Polska Miedź S.A.
- Cezary Bachowski - Dyrektor Generalny ds. Gospodarki Zasobami i Ekologii KGHM Polska Miedź S.A.

1. KGHM Polska Miedź S.A. dysponuje zasobami rud miedzi, zarówno w obszarach koncesyjnych, jak i rezerwowych, w ilości pozwalającej na wieloletnią działalność górniczą. Jednak istotnym problemem są również jednostkowe koszty wydobycia rud miedzi. Racjonalne wykorzystanie zasobów to nie tylko dbanie o minima-lizację strat w procesie górniczej eksploatacji, ale również zespół działań mających na celu takie prowadzenie wydobycia, aby do zakładów wzbogacania rud trafiała ruda o określonych parametrach dostosowanych do aktualnej sytuacji cenowej na rynku metali, gwarantujących rentowność produkcji.
2. Kompleksowe zagospodarowanie metali towarzyszących miedzi w wydobywanej rudzie, zwłaszcza kobaltu, ołowiu i metali szlachetnych, pozwoli Spółce osiągnąć dodatkowe dochody i zagospodarować część wytwarzanych w procesie prze-twórczym odpadów.
3. Zagospodarowanie towarzyszącego złożom rud miedzi pokładu soli kamiennej, poprzez budowę magazynów gazu i produktów naftowych oraz składowisk odpadów jest wpisane w strategię działań Spółki i stosownie do możliwości finansowych będzie realizowane.
4. Spółka jest zainteresowana udziałem w zagospodarowaniu złóż węgla bru-natnego, ale zdaje sobie sprawę, że taką inwestycją muszą być zainteresowane przede wszystkim samorządy lokalne.


1.6. REFERAT 6:
„EKOLOGICZNY MODEL ZAGOSPODAROWANIA ZŁOŻA WĘGLA BRUNATNEGO -LEGNICA- JAKO SZANSA DLA SUBREGIONU MIEDZIOWEGO”
- Stanisław Downorowicz - Prezes PK „Hydrogeometal” w Lubinie

1. W wyniku podjętych intensywnych prac w okresie luty-czerwiec 1973 r., powstał „Program kompleksowego zagospodarowania przemysłowego złoża węgla brunatnego „Legnica”, w powiązaniu z rozwojem „Lubińsko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego”. Opracowane wówczas założenia rozwoju wydobycia węgla brunatnego uwzględniały działania korygujące program inwestycyjny zagospoda-rowania LGOM. Analiza techniczno-ekonomiczna gospodarki skojarzonej była dokonywana przy założeniu optymalnego wydobycia węgla brunatnego w ilości 24,0 mln. t/rok oraz produkcji energii elektrycznej w ilości 1300 MW.
2. W chwili obecnej nadal istnieją szanse prowadzenia gospodarki skojarzonej, lecz już w innym zakresie, przy innych stosowanych technologiach bardziej przyjaznych dla środowiska, niż to miało miejsce przed trzema dekadami. Należałoby raczej mówić o gospodarce skojarzonej zespołu energetycznego „Legnica” z infrastrukturą subregionu miedziowego.
3. Sytuacja taka wynika z przekształceń w zagospodarowaniu przestrzennym, potrzeby racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych, występujących w obszarze przekształconym na powierzchni terenu, jak i w nadkładzie złoża. Jest to wyzwanie dla budowniczych, specjalistów technologów, ekologów, admini-stracji rządowej i samorządowej, podmiotów gospodarczych oraz indywidualnych przedsiębiorców. Przeważają poglądy o konieczności podjęcia prac studialo-projektowych oraz inwestycyjnych, umożliwiających eksploatację złoża węgla brunatnego już w latach 2015-2020.
4. Należałoby zatem utworzyć kompetentny zespół konsultacyjny z udziałem niezależnych specjalistów dla kompromisowego wyważenia interesów społecznych, ekologicznych, gospodarczych oraz optymalnego ukierunkowania działań, które ujęte zostały w „Programie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska powiatu lubiąskiego”. W kwestii zagospodarowania złoża węgla brunatnego musiałoby nastąpić aktywne współdziałanie powiatu Lubin z powiatem legnickim oraz sąsiadujących gmin.
5. Należy zweryfikować poglądy na zakres udostępnienia złoża, by nie dopuścić do strat zasobów w polu zachodnim i wschodnim, korygując odpowiednio obiekty liniowe infrastruktury technicznej.
6. Wyprzedzająco należy uruchomić zagospodarowanie złoża kruszywa naturalnego „Chróstnik”.
7. Mieszkańcom 9-ciu miejscowości, kolejno przesiedlanych w ramach zagospoda-rowania złoża, należałoby planistycznie przewidzieć obszary z organizacją osiedli wg najnowszych standardów, sprzyjających ludziom i środowisku.



WNIOSKI ZGŁOSZONE W DYSKUSJI PRZEZ UCZESTNIKÓW KONFERENCJI

- Dyrektor Oddziału Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Filia w Chóstniku – Pan Bronisław Tomaszewski
1. Pozytywny odbiór „Programu ochrony środowiska powiatu lubińskirego”.
2. Ogólna prezentacja profilu uczelni, głównie Wydziału Ochrony Środowiska i Inżynierii Środowiska.

- Przedstawiciel Urzędu Gminy Grębocice – Pani Joanna Idziak
Problem zmiany granic administracyjnych ościennych gmin i powiatu lubińskiego w obrębie składowiska „Żelazny Most”.
- Dlaczego pomysł ten nie został uzgodniony z gminą Grębocice oraz z innymi gminami ościennymi?
- Czy temat ten był poruszony w „Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego”. Jeśli nie, to z skąd ten pomysł?
Odpowiedź (dr inż. Stanisław Downorowicz):
Jak wiadomo składowisko odpadów poflotacyjnych „Żelazny Most”, jako jeden zwarty technologicznie obiekt inżynieryjny, zarządzany przez KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie, podzielone jest, pod względem administracyjnym, na trzy części (Rudna, Polkowice i Grobocice). W latach 70-tych – w trakcie budowy obiektu, zlokalizowany był w granicach jednego powiatu. Obecna sytuacja jest paradoksalna, gdyż dla jednego obiektu załatwia się wszystkie procedury formalno-prawne w trzech gminach, co niezwykle wydłuża i komplikuje uzyskiwanie decyzji, warunkowanych partykularnymi interesami. Z tego też względu zaproponowano taką zmianę w przedmiotowym dokumencie, pomimo, iż temat ten nie został poruszony w „Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego”. Tak więc potrzeba korekty granic jest podyktowana rozbieżnymi interesami administracji terenowej oraz wynikającymi z tego tytułu problemami uzgadniająco-decyzyjnymi przy eksploatacji i utrzymaniu tych obiektów, ich nadzorem, racjonalizacją użytkowania i odpowiedzialnością.

- Wiceprezes Zarządu Centrum Badawczo-Projektowego Miedzi „CUPRUM” – Pan Kosiór Andrzej
Potrzeba wykorzystania funduszy unijnych w 2004 r.
- W tym celu należy przygotować już konkretne przedsięwzięcia, tj. zadania ujęte w „Programie ...” oraz zadania priorytetowe KHGM Polska Miedź S.A.
- Aktywny dialog pomiędzy KGHM Polska Miedź S.A., Starostą Lubińskim oraz Radą Powiatu.

- Wiceburmistrz Miasta Polkowice – Pan Wiesław Wabik
- Ogólne zadowolenie z powstania „Programu ochrony środowiska powiatu lubińskiego”.
- Troska o to, aby rozwój powiatu lubińskiego nie wpływał negatywnie na priorytety ościennych powiatów.
- Przychylenie się do pozostawienia granic administracyjnych ościennych gmin i powiatu lubińskiego w obrębie składowiska „Żelazny Most”.
- Aktywny dialog pomiędzy gminami powiatu lubińskiego, a miastem Polkowice.

- Przedstawiciel Urzędu Gminy Jerzmanowa – Pani Alicja Serdak
Rozważania dotyczące możliwości przedłużenia linii kolejowej KGHM Polska Miedź S.A. – „Pol-Miedź Trans”, bezpośrednio do Huty Miedzi Głogów (rejon Szybu SW-1), ingerują bezpośrednio w zagospodarowanie przestrzenne gminy. Kierownik zespołu autorskiego :Programu ...” – dr inż. Stanisław Downorowicz, wyjaśnił, że tego wymaga bezpieczeństwo ciągłości funkcjonowania całego przemysłu miedziowego.

- Dyrektor Urzędu Górniczego – Pan Jan Zimroz
1. Pozytywny odbiór zagospodarowania złoża węgla brunatnego „Legnica”
2. Podniesienie świadomości w zakresie zagospodarowania złoża węgla brunatnego – wykorzystywanych technologii, które tak naprawdę w dzisiejszych czasach nie zagrażają ekosystemowi.
3. Szersze spojrzenie na obecną sytuację społeczną (bezrobocie, bieda itd.), a na potencjalny rozwój gospodarczy oraz szansę dla subregionu i ich mieszkańców.

- Przedstawiciel Nadleśnictwa w Lubinie – Pan Piotr Cybulski
Powstały „Program ochrony środowiska powiatu lubińskiego” wniesie ład w czasoprzestrzeni. Jednak należy prowadzić dialog (w pozytywnym tego słowa znaczeniu) – pomimo tego, iż szczegóły z pewnością będą poróżniały. Szukajmy kompromisu.

- Dyrektor Generalny ds. Gospodarki Zasobami i Ekologii KGHM Polska Miedź S.A. – Pan Cezary Bachowski
Złoże węgla brunatnego „Legnica-Ścinawa” jest z całą pewnością brane pod uwagę, ponieważ kiedyś nastąpi deficyt energii. Przygotowanie terenu pod eksploatację to okres około 15 lat. Dlatego należałoby podjąć już przygotowania i podjąć opracowanie prac studialno-projektowych. Z pewnością pojawi się brak zrozumienia, ale myślmy o gospodarce subregionu. Miedź będzie jeszcze około 20-30 lat. Co dalej? Ogólnie mówiąc KGHM włącza się do organizacji kopalni węgla brunatnego.

- Przedstawiciel Wojewódzkiego Biura Urbanistycznego – Pan Mirosław Gandziarski
Faktyczne przyjęcie projektowanej granicy złoża węgla brunatnego, przeznaczonego do eksploatacji w jej pierwszej fazie, uwarunkowane jest kompromisowym i bezkolizyjnym określeniem granic w stosunku do infrastruktury.